Loading...
Της Αργυρώς Τουμάζου
Άραγε να ήταν τόσο απροκάλυπτος ο Ρώσος συγγραφέας Αλεξάντερ Οστρόφσκι το 1850, όταν πρωτοπαρουσίασε ένα από τα πρώτα έργα του και σόκαρε το κατεστημένο του Τσάρου που λογόκριναν το έργο του για μια δεκαετία και τον απέλυσαν από τη δουλειά του στα δικαστήρια; «Χαρακτήρες πρώτης τάξεως παλιάνθρωποι, διάλογοι αισχροί, έργο προσβολή στη ρωσική εμπορική τάξη». Με αυτή τη δήλωση-οδηγό στο πρόγραμμα της παράστασης και ελλείψει άλλου σκηνοθετικού σημειώματος, φαίνεται να πορεύτηκε ο θίασος Fresh Target Theatre Ensemble στήνοντας ένα θέαμα ανάλογο στο γράμμα και στο κόμμα των τότε λογοκριτών, τι κι αν είναι Ρώσοι του 19ου αιώνα. Ο Οστρόφσκι βέβαια συνέχισε να γράφει παθιασμένα ρεαλιστικά έργα και να παρουσιάζει συχνά κατατρεγμένες παραστάσεις. Αν που δεν κατατάσσεται στα πρώτα ονόματα της θεατρικής γραφής, θεωρείται εκ των υστέρων από τους προπάτορες της ρεαλιστικής θεατρικής γραφής της Ρωσίας του 19ου αιώνα.
Στην κυπριακή εκδοχή του, σε σκηνοθεσία Πάρι Ερωτοκρίτου -ίσως και μετάφρασης/διασκευής αν και δεν αναφέρεται- ο ρεαλισμός αποτελεί παρελθόν και το απροκάλυπτο λαμβάνει διαστάσεις επιθετικά αποκρουστικής κυπριακής οικογένειας, σημαιοστολισμένης σημασιολογικά από σεξ, λεφτά και προδοσίες, όλα πάντα σε στενό οικογενειακό κύκλο. Σε προκλητικό extravagant ύφος σατιρικής καρικατούρας και με πρόσθετα θεαματικά ένθετα που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παρανόησης. Παραστατική απεικόνιση των χειρότερων παλιοχαρακτήρων της κυπριακής οικογένειας σε μια πορεία προς την καταστροφή, σαν ένα φαρσικό ευφυολόγημα για τον πάτο της συνειδησιακής πτώσης. Τι μπορεί να περιμένει ο πατέρας αυτής της οικογένειας με βαριά κυπριακή συμπεριφορά και διάλεκτο, όταν ο ίδιος, αρχοντοχωριάτης μαυραγορίτης και εκμεταλλευτής έμπορας καταφέρνει να θησαυρίζει εις βάρος άλλων; Τι οικογένεια θα καμαρώσει εξόν από τα φίδια που μεγαλώνει στο κόρφο του και που δεν θα αργήσουν να στραφούν επάνω του; Τι κι αν είναι θυγατέρα, σύζυγος, γαμπρός ή παρατρεχάμενοι… όλοι ένα σόι κυπριακής μαφίας.
Οπότε το αργό και προβλεπτό κείμενο της κυνικής ρωσικής φαρσοκωμωδίας μετατρέπεται σε θέαμα πότε με τη γύμνια και σεξομανή μουσικοχορευτικά ενσταντανέ, όπως η μουσικοχορευτική εισαγωγή στο έργο, πότε με κλουνερί dj set επί σκηνής, ακόμα και με «ηλεκτρικά σοκ» που διακόπτουν την ροή και μεταμορφώνουν για μερικά δευτερόλεπτα τους ήρωες δακτυλοδείχνοντας τον κρυμμένο τους εαυτό. Μαζί με την απλωμένη σκηνογραφία του Γιώργου Γιάννου σαν σκηνικό τηλεοπτικού πλατό, με θέα σ’ όλα τα δωμάτια, πατικωμένο σε αντικείμενα και κιτς αισθητική με εξίσου προκλητική διάθεση. Χαρακτηριστικά η δράση ξεκινά με ένα εκνευριστικά κακομαθημένο κοριτσόπουλο και τη βιτσιόζα ερμηνεία της Ειρήνη Καραγιώργη που μπαινοβγαίνει στη πισίνα απαιτώντας άντρα! Ναι καλά διαβάσατε, το πλατό όπως κάθε «καλή» οικογένεια έχει και την πισίνα του όπου μπαινοβγαίνουν οι ερμηνευτές. Όχι πως τους βλέπουμε ακριβώς γιατί ο μικρός τοίχος που την περιστοιχίζει μας τους κρύβει και μας τους αφήνει στην αίσθηση του νερού.
Οι ερμηνείες συντονίζονται στο σκηνοθετικό όραμα και βάζουν πολύ κόπο, αλλά χωρίς ιδιαίτερο γούστο πέραν του λαϊκού προτύπου. Βροντερός και επεμβατικός στη σκηνή ο πατέρας του Ανδρέα Παπαμιχαλόπουλου με δερμάτινα και πούρο. Υστερική, μεθυσμένη και ανόητη η μητέρα της Παναγιώτας Παπαγεωργίου, ενώ αποτελεσματική η Νίκη Δραγούμη στην σέξι παρασιτική προξενήτρα, μια Ρωσίδα της Κύπρου με κυρπορωσική προφορά! Ξεχώρισα μια γλυκάδα στην ερμηνεία του μεθυσμένου δικηγοράκου του Γιάννη Μίνου και την φιλότιμη ερμηνεία του Λαζάρ του Στέφανου Πίττα, που από κουτσός βοηθός λογιστάκος, έγινε γαμπρός και νέο φίδι. Αμήχανη παρά τα τολμηρά σεξουαλικά της βρήκα την κλουνερί ερμηνεία της Λουκίας Πιερίδου.
Παρόλα αυτά, ούτε ο προκλητικός εκχυδαϊσμός των χαρακτήρων ούτε και το χιούμορ που στήνεται στο θέαμα δεν φαίνεται να πετυχαίνει στο κωμικό στοιχείο, αν κρίνει κανείς από το ελάχιστο γέλιο στην παράσταση που παρακολουθήσαμε. Επιπλέον δεν είναι σίγουρο ότι αυτή η εξεζητημένα στημένη κακογουστιά εκθέτει τη ψυχική διαφθορά ή εξυπηρετεί το θέατρο, γιατί δύσκολα φεύγεις από μια τέτοια παραγωγή και να θέλεις να κρατήσεις κάτι… Δόξα σοί ο θεός βλέπουμε πολλή κυπριακή μαφία να κυκλοφορεί, εξίσου χυδαία και απροκάλυπτα στη πραγματική ζωή μας. Κι όταν η απόλαυση περιορίζεται στο θέατρο, όπως ένοιωσα προσωπικά, αλλά υπολογίζω και για άλλους λίγο πιο απαιτητικούς θεατές που θα ήθελαν κάτι παραπάνω από χυδαίους επιφανειακούς χαρακτήρες, χωρίς διλήμματα και με προδιαγραμμένη πορεία για δύο ώρες, τότε απομένει μοναχά ένα ρηχό θέαμα.
Μεθοδεύσεις και δεοντολογία: Τι σας λέει εσάς όταν ένας θίασος, το Fresh Target εν προκειμένω σε μια δημόσια χορηγούμενη παράσταση, ενώ κλείνει θέσεις για θεατρικό συντάκτη και επιβεβαιώνει το πρωί της παράστασης, τις ακυρώνει τέσσερις ώρες πριν ανοίξει την αυλαία και προσφέρει θέσεις μόνο για την τελευταία μέρα γιατί «όλες οι προηγούμενες παραστάσεις είναι κλειστές»; Αποδεδειγμένα, όμως, δεν ήταν αφού λίγο αργότερα μια φίλη έκλεινε θέσεις χωρίς πρόβλημα…
Έχει γίνει και παλιότερα αυτός ο αποκλεισμός σε γραφείς των ΜΜΕ στο θέατρο, θυμούμαι χαρακτηριστικά το θέατρο Ανεμώνα αλλά και σε άλλα θέατρα. Όταν δεν άρεσαν οι κριτικές έβγαζαν ένα persona-non-grata για τον συντάκτη. Κρίμα να συνεχίζει αυτή η στενοκεφαλιά και «λογοκρισία» και σε νέους θιάσους. Όπως εκείνοι θέλουν να παρουσιάζουν το έργο τους και ο ΘΟΚ τους χορηγεί, έτσι και ο κάθε συντάκτης θέλει να παρακολουθεί, να αξιολογεί, να εκφράζει την άποψη του και να κρίνεται από το αναγνωστικό κοινό. Και στο πνεύμα του στενού οικογενειακού κύκλου να το σκεφτείς, there is such thing as bad publicity!
* Τελευταίες επιπρόσθετες παραστάσεις στο Θέατρο Σπούτνικ στη Λευκωσία Πέμπτη 25 - Σάββατο 27 Μαΐου
