Tου Ανδρέα Μαλάη

Ύστερο μπαρόκ, η «κατηγορηματική» viola d’amore στο κονσέρτο σε Α μινόρε RV 397 του Vivaldi, τα κλειστοφοβικά πεπερασμένα πλάνα του Λάνθιμου, η μοναξιά, η βασίλισσα, το ερωτικό της τρίγωνο: τα συστατικά που μας χάρισαν μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Ακροβατώντας ανάμεσα στο πικρό χιούμορ και το βαθύ δράμα, ο Γιώργος Λάνθιμος αφήνει για πρώτη φορά την ασφάλεια της σεναριακής του αυθεντίας και δοκιμάζεται με επιτυχία στους αιχμηρούς διαλόγους των Davis – McNamara, χορογραφώντας από την αρχή μέχρι –περίπου- το τέλος μια ασταμάτητη και αδίστακτη ερωτική έκρηξη που βασίζεται πάνω απ’ όλα στην ερμηνευτική δεινότητα των τριών πρωταγωνιστριών της.

Η βασίλισσα Άννα σχεδόν αδύναμη να αναλάβει οποιαδήποτε αρμοδιότητα σχετικά με τα καθήκοντά της, εξουσιοδοτεί τη σύντροφό της και παιδική της φίλη, Σάρα, να αναλάβει τις σημαντικές κρατικές υποθέσεις και τις αποφάσεις σχετικά με τον πόλεμο με τη Γαλλία, την ίδια στιγμή που στο παλάτι καταφθάνει η Αμπιγκέιλ, μια νεαρή και φιλόδοξη ξεπεσμένη ευγενής και συγγενής της Σάρα, η οποία διεκδικεί την εύνοια της βασίλισσας. Ανάμεσα στις δυο αυτές γυναίκες αναπτύσσεται ένας δυναμικός ανταγωνισμός με επίκεντρο τη βασίλισσα, που με σκαμπανεβάσματα θα κρατήσει μέχρι το τέλος.

Η ταινία στηρίζεται εξίσου στα δεκανίκια του δράματος και της κωμωδίας, ενίοτε και της φάρσας, σπέρματα που υπάρχουν μεν στο σενάριο, αναδεικνύονται, ωστόσο, με τον καλύτερο τρόπο μέσα από τη σκηνοθετική ματιά του Λάνθιμου που εκμεταλλεύεται τη μαθητεία του σε διαφορετικά είδη, ώστε να μας χαρίσει μια απολαυστική ερωτική χημεία που διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον σχεδόν μέχρι τέλους. Τα πλάνα γενναιόδωρα και «φλύαρα» γίνονται εν τέλει το ιδανικότερο όχημα για τη δραματική υφή που απαιτεί μια σχεδόν παιδιάστικη ερωτική διεκδίκηση, ενώ η ερμηνεία της Κόλμαν ως βασίλισσας Άννας είναι τόσο εύστοχη, που θαρρείς ότι συμπυκνώνει τη στόχευση των συντελεστών ως προς τον διφυή χαρακτήρα της ταινίας. Η Βάιζ διατηρεί με μια δωρική προσέγγιση μια αμετακίνητη ερμηνευτική ισορροπία την ίδια στιγμή που η ξέφρενη και ατιθάσευτη Στόουν τραβά επίμονα τα χαλινάρια προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Τα συστατικά ενός αριστουργήματος είναι καταδικασμένα σε απλότητα! Τίποτα το σύνθετο και υπερβολικά επιτηδευμένο δεν μπορεί να αναχθεί σε αδρομερείς φόρμες, ώστε εν τέλει να απολαμβάνει τέτοιας απήχησης. Ένα ερωτικό τρίγωνο δεν θα μπορούσε παρά να ελλοχεύει τον κίνδυνο μιας απόπειρας αναπαραγωγής στερεοτύπων, την ίδια στιγμή που η ομοερωτική του υφή θα έκρυβε ύπουλα παγίδες υπερβολής. Η λεπτή ισορροπία του Λάνθιμου, ωστόσο, μεγαλούργησε σε μια κλασική ταινία με μια περισσότερο από ποτέ μοντέρνα προσέγγιση. Καλή μας θέαση!