Για την ιστορική παράσταση του Χρονικού της Κύπρου του Λεοντίου Μαχαιρά, το Αρχείο της Αξιοθέας είναι πολύ πλούσιο. Γι’ αυτό και έχουν επιλεχθεί και παρουσιάζονται σήμερα τρεις αναρτήσεις με διαφορετικό η καθεμιά υλικό και που όλες μαζί φωτίζουν την προσπάθεια του Θ.Ε.ΠΑ.Κ. να αναδείξει ένα δύσκολο, πλην θεμελιακό κείμενο της κυπριακής γραμματείας: την «Εξήγησιν της γλυκείας Χώρας Κύπρου, ποία λέγεται Κρόνικα, τουτέστιν Χρονικόν».

              1. Η πρώτη ανάρτηση αποτελείται από μια συνέντευξη για το πως δουλεύτηκε ο Μαχαιράς που οφείλεται στον συνεργάτη του Θ.Ε.ΠΑ.Κ., κινηματογραφιστή Ιάκωβο Χαραλάμπους, ο οποίος οπτικογράφησε και ολόκληρη την παράσταση της 3ης Οκτωβρίου 2014 που έχει αναρτηθεί στο κανάλι της Αξιοθέας στο YouTube από την περασμένη Τρίτη με υπότιτλους στην αγγλική για το μη ελληνόφωνο κοινό (σε μετάφραση και επιμέλεια του Στέφανου Πελεκανή βασισμένη στην ιστορική μετάφραση του R. M. Dawkins), αλλά και στην ελληνική γλώσσα για όσους από τους συνανθρώπους μας έχουν πρόβλημα ακοής. Η συνέντευξη, που είναι επίσης μεταφρασμένη στα αγγλικά από την Irena Alexieva, περιστράφηκε γύρω από βασικά ζητήματα: (α) για την πολιτική συνείδηση, την ιδεολογία και τον πατριωτισμό του Μαχαιρά· (β) για τη διαδικασία της δραματουργικής προσαρμογής του έργου στη βάση της σχέση του αφηγητή με τα πρόσωπα του δράματος και ιδίως με τις λαϊκές πηγές του που στηρίζονται στον προφορικό λόγο· (γ) για τη ρυθμική υφή της ποιητικής γλώσσας του κειμένου. Τονίστηκε, τέλος, ο σημαντικός ρόλος της μουσικής του Ψαραντώνη ως προς τα ορχηστρικά μέρη και του Ευαγόρα Καραγιώργη στα τραγούδια και τα χορικά, όπως και των παιδιών του Θ.Ε.ΠΑ.Κ. για την κατάκτηση του ρυθμού της μεσαιωνικής κυπριακής διαλέκτου.

              2. Η δεύτερη ανάρτηση είναι αφιερωμένη αποκλειστικά στην πρώτη, ιστορική παράσταση του 1998. Μολονότι η οπτικογράφηση έχει κάποιες τεχνικές αδυναμίες, κρίναμε ότι είχαμε χρέος να δώσουμε στο κοινό αυτού του διαδικτυακού φεστιβάλ ορισμένες σκηνές με τα παιδιά που έπαιξαν τότε και δεν είναι στην παράσταση του 2014 την οποία έχουμε αναρτήσει από την περασμένη Τρίτη. Δεν θα επαναλάβουμε τα ονόματα εδώ γιατί τα έχουμε αναφέρει στο προηγούμενο σημείωμα. Μόνο ένα, στη μνήμη του οποίου κατά κοινή βούληση όλων των μελών του Θ.Ε.ΠΑ.Κ. αφιερώνεται αυτό το αφιέρωμα στην παράσταση του Μαχαιρά: την αείμνηστη Στέλλα Πιτσιλλή.

              3. H τρίτη ενότητα αναρτήσεων αφορά σε δύο από τις παλαιότερες περιοδείες των παραστάσεων στο εξωτερικό (στον Μυστρά τον Σεπτέμβριο 2001 και στο Μόναχο τον Ιούλιο 2002). Και στις δύο αποτυπώνεται εκείνο το ιδιαίτερο είδος αποστολής που καλλιέργησε το Θ.Ε.ΠΑ.Κ., και που το χαρακτηρίζει ο συνδυασμός της καλλιτεχνικής με την εκπαιδευτική εμπειρία.


Ντοκιμαντέρ, Χρονικό της Κύπρου, του Λεόντιου Μαχαιρά 2014
https://www.youtube.com/watch?v=rLMd7lknRes&list=PLYsDV04oZJZEEcfuOIApcudw4odb8RhhA&index=3&t=10s

Σκηνές από την πρώτη παράσταση του «Χρονικού της Κύπρου», Θ.Ε.ΠΑ.Κ., 1998
https://youtu.be/EOAosWeZKb8
 
Ντοκιμαντέρ, περιοδεία Θ.Ε.ΠΑ.Κ. με το Χρονικό του Μαχαιρά, στον Μυστρά (2001) και στο Μόναχο (2002)
https://youtu.be/XdJGR-lDAzs