Της Χρυσταλλένης Λοϊζίδου / culture∙shots∙by∙a∙toumazou∙

Συσπείρωση εικαστικών για την απεργία πείνας και δίψας της οικογένειας Hassan-Janbali

Ερωτήματα για τη σχέση της τέχνης με την κινητοποίηση εμφανίζονται ως πλέον επείγοντα καθώς αριθμός εικαστικών της Λευκωσίας συσπειρώνεται γύρω από την οικογένεια Hassan-Janbali, σε απεργία πείνας και δίψας για μέρες τώρα, με μεγάλο κίνδυνο στην υγεία τους. Είτε το δούμε ως έναυσμα, κινητοποίηση, είτε ως πολιτική πράξη πιέζοντας την κυπριακή πολιτεία να δράσει, το έργο της Έφης Σαββίδου τοποθετείται στο κέντρο αυτής της κινητοποίησης. Το έργο, που ονομάζεται Judgement Day, 2018, και είναι μέρος στης νέας έκθεσης του Δημοτικού Κέντρου Τεχνών Λευκωσίας, παρουσιάζεται σε μορφή εγκατάστασης με οπτικό υλικό και έγγραφα σχετικά με το αίτημα των απεργούντων, και πετυχημένα μεταφέρει την αίσθηση του άδικου και την αγωνία της οικογένειας.

Η στήριξη της οικογένειας Hassan-Janbali από την Έφη Σαββίδου μέσω μιας ακτιβιστικής τέχνης, βρίσκει πεδίο κλιμάκωσης στα πλαίσια της έκθεσης του Κέντρου Τεχνών με τίτλο “Drone Vision: Εχθροπραξίες, Επιτήρηση και Διαμαρτυρία.” Η έκθεση ανταποκρίνεται στις συνέπειες των τεχνολογιών drone, όπως δηλώνει ο επιμελητής της Γιάννης Τουμαζής, και αποτελεί μέρος ευρύτερου προγράμματος σε συνεργασία με πανεπιστήμια και κέντρα τέχνης σε Πακιστάν και Σουηδία. Πέρα από τις επιμέρους δράσεις και άλλες παρενέργειες του Drone Vision που θα δούμε σε μελλοντική συζήτηση, κυριαρχεί η κατεπείγουσα συσπείρωση των παραγόντων και εικαστικών της πρωτεύουσας για τις πολιτικές προεκτάσεις του έργου εκτός- γκαλερί, και συγκεκριμένα έξω από το Υπουργείο Εσωτερικών. Εκεί εγείρονται σημαντικά θέματα ανθρώπινων δικαιωμάτων, μετανάστευσης και ασύλου, θέματα συστημικού ρατσισμού, στρουθοκαμηλισμού ή μη αντιπροσωπευτικής κάλυψης από τα ΜΜΕ, θέματα γύρω από τις τοπικές δυναμικές κινητοποίησης, του δικαιώματος στη διαμαρτυρία (καθώς το Υπουργείο καλεί τους απεργούντες να σταματήσουν και μετά να τους δώσουν απάντηση), και τελικά το ρόλο της τέχνης, τις ευκαιρίες, και τις ευθύνες της.

Να θυμίσω ότι η οικογένεια Hassan-Janbali, απάτριδες Κούρδοι της Συρίας, διαμαρτύρονται για την μακρόχρονη αναμονή τους για απάντηση στο αίτημα τους για Κυπριακή υπηκοότητα, και δεν είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιεί τέτοιου είδους διαμαρτυρία. Είναι ίσως η, πρώτη φορά όμως που τυγχάνει τέτοιας υποστήριξης που έχει σε μεγάλο βαθμό να κάνει με την δράση της Σαββίδου, η οποία καταγράφει τον αγώνα της οικογένειας εδώ και καιρό, και έχει παρουσιάσει τη δουλειά αυτή σε διάφορες μορφές ανά διαστήματα. Φέρνει στην επιφάνεια μια απτή περίπτωση σύγχρονης προσφυγιάς δίνοντας έμφαση στα ανθρωπιστικά ζητήματα που εγείρει η αντιμετώπιση της οικογένειας από την κυπριακή πολιτεία, και ενθαρρύνοντας συζήτηση γύρω από γραφειοκρατικά προβλήματα, για το νομικό καθεστώς του πρόσφυγα, για θέματα κοινωνικής ένταξης, αλλά και απλής ανθρώπινης υποστήριξης