Του Ανδρέα Μαλάη

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας Κύπρου φιλοξενεί στο ισόγειο του κτηρίου στην εντός των τειχών Λευκωσία μια έκθεση φωτογραφίας, που αποτυπώνει μέσα από την προσωπική ματιά του Κυριάκου Χριστοδουλίδη τις εκδηλώσεις του ιδρύματος κατά την περασμένη χρονιά. Πρόκειται για μια έξυπνη πρωτοβουλία εκ μέρους του Ιδρύματος, που δίνει «βήμα» και πρώτη ύλη στην τέχνη της φωτογραφίας, κάνοντας, έτσι, έναν «εικαστικό» απολογισμό της περασμένης χρονιάς. Το ενδιαφέρον της συγκεκριμένης έκθεσης έγκειται στο γεγονός πως «αντικείμενο μελέτης» του καλλιτέχνη αποτέλεσαν στιγμές πολιτισμού (θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, διαλέξεις, εκπαιδευτικά σεμινάρια και εικαστικές εκθέσεις), τις οποίες κλήθηκε να μετουσιώσει εκ νέου σε τέχνη. Υπό αυτό το πρίσμα, λοιπόν, το έργο του Χριστοδουλίδη επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις. Και εξηγούμαι: Ο φωτογράφος (πρώτο επίπεδο) αποτυπώνει στιγμιότυπα από εικαστικά δρώμενα και εκθέσεις (δεύτερο επίπεδο) που αποτελούν με τη σειρά τους αντικείμενο έκθεσης (τρίτο επίπεδο). Γι’ αυτό, επομένως, η επίσκεψη στην έκθεση είναι απαραίτητη για την ταυτόχρονη ανάγνωση και των τριών αυτών επιπέδων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η φωτογραφία «Trapped», που παρουσιάζει ένα χαρακτηριστικό ασβεστολιθικό αγαλματίδο της σειράς «υπηρέτες του ναού» (5ος – 4ος αι. π.Χ.), «εγκλωβισμένο» στην εκθεσιακή του λειτουργία, μέσα σε γυάλινη θήκη, που με τη σειρά του αποτελεί αντικείμενο φωτογραφίας, που παρουσιάζεται μετουσιωμένο σε άλλη μορφή τέχνης στο ίδιο το ίδρυμα. Ο Χριστοδουλίδης με το συγκεκριμένο έργο ερμηνεύει τη μουσειακή λειτουργία τέτοιων εκθεμάτων (αποκομμένων από το οργανικό τους περιβάλλον) και κατ’ αυτό τον τρόπο το «Trapped», όντας αντικείμενο έκθεσης, αποτελεί από μόνο του ένα μετασχόλιο πολλαπλών ερμηνειών. Παρόμοια λειτουργεί και το «Letters to the past».

Στάθηκα, επίσης, στα έργα «Doomed» και «Persistence», στιγμιότυπα από τις παραστάσεις «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» και «Commanderie Vineyeards» αντίστοιχα, τα οποία κατά σαρωτικό τρόπο εκφράζουν το «πάθος», αφενός, του δράματος και, αφετέρου, της μουσικής εκτέλεσης, δημιουργώντας ένα ερμηνευτικό δίπτυχο που συναρπάζει (στην έκθεση αποτελούν δύο χωριστές ενότητες). Και τα δύο έργα είναι στιγμιότυπα παραστάσεων που δόθηκαν στην παρουσία κοινού χωρίς πρόθεση φωτογραφικής απαθανάτισης. Ωστοσο, στην περίπτωση της Ιφιγένειας, ο υποκριτής (Νίκη Δραγούμη) υποδύεται – προφανώς – έναν ρόλο ενώ στην περίπτωση της συναυλίας η μουσικός παρουσιάζεται ως αυθύπαρκτη προσωπικότητα, εκπροσωπώντας τον εαυτό της. Βρήκα, λοιπόν, ενδιαφέρουσα τη γωνιά λήψης των δύο στιγμιότυπων, κατατομή και κατά πρόσωπο αντίστοιχα. Στη μία περίπτωση ο φωτογράφος μοιάζει να μην αποτελεί μέρος του κοινού, αλλά παρακολουθεί το δράμα από τη δική του προσωπική οπτική γωνία, ενώ στη δεύτερη περίπτωση της συναυλίας με την κατά πρόσωπο απεικόνιση γίνεται μέλος μιας σαφώς πιο αντικειμενικής ερμηνείας, την οποία και απεικονίζει. Με άλλα λόγια, ο τρόπος απεικόνισης των δύο παραστάσεων αντανακλά τρόπον τινα και την ίδια τη φύση τους. Στη μια ο ηθοποιός πάσχει ως κάποιος άλλος, στη δεύτερη ο μουσικός πάσχει ως υπαρκτή οντότητα επί σκηνής.

Στην είσοδο της έκθεσης θα προμηθευτείτε δωρεάν ένα βιβλιαράκι με τις φωτογραφίες και τους τίτλους τους και σύντομα εισαγωγικά σημειώματα, το οποίο μπορείτε να πάρετε μαζί σας. Εάν βρεθείτε στην πρωτεύουσα, μεσημεράκι ή απόγευμα που ο ήλιος είναι ακόμη φορτικός, κάντε μια στάση στο πολιτιστικό. Ο κλιματισμός είναι ένα κίνητρο, η έκθεση η ανταμοιβή σας. Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή για το κοινό μέχρι τον Σεπτέμβριο. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα - Κυριακή 10.00-19.00. Πληροφορίες: 22128157. Είσοδος ελεύθερη.