Βρέχει καταρρακτωδώς! Η Ξένια Αγρότου στέκεται χαμογελαστή στην πόρτα του μαγαζιού. Είμαι τυχερή, βρίσκω πάρκινγκ ακριβώς απέναντι, βάζω την κουκούλα μου και τρέχω. Με υποδέχεται θερμά και με οδηγεί ευγενικά μέσα.

Στο τραπέζι με περιμένουν δυο πιάτα με μπισκότα και δυο μπουκάλια νερό. Παρατηρώ τριγύρω τον χώρο και νιώθω ότι έχω μπει σε χρονοκάψουλα. Έχω ιδιαίτερη αδυναμία στο Κοσμικό Κέντρον Αντωνάκης και έχω έρθει αρκετές φορές στο παρελθόν. Νιώθω ότι με ταξιδεύει στην παιδική μου ηλικία. Τότε που μας κουβαλούσαν οι γονείς μας στις χοροεσπερίδες και μετά από ξέφρενο παιχνίδι ανάμεσα στα πόδια των μεγάλων, καταλήγαμε με κατακόκκινα μάγουλα να κοιμόμαστε σε ενωμένες καρέκλες με τα μπουφάν μας για μαξιλάρια.

«Πως ξεκίνησε το Κοσμικο Κέντρον Αντωνάκης;» την ρωτάω. Κι αυτή με μεστό, ήρεμο λόγο ξετυλίγει το κουβάρι της ιστορίας του.

Ο πατέρας μου τελείωσε το 1934 το Παγκύπριο γυμνάσιο και το 1936 άνοιξε μια μικρή ταβέρνα στην οδό Ερμού που είναι νεκρή ζώνη σήμερα.  Tην ονόμασε Αntonaki’s Bar & Restaurant και σέρβιρε εκλεκτούς μεζέδες!  Ερχόντουσαν πελάτες από όλη την Κύπρο. Ασχολείτο και λίγο με το εμπόριο εντούτοις η κύρια απασχόληση ήταν η ταβέρνα. Στην πορεία αγόρασε το οικόπεδο εδώ και έχτισε το κέντρο διασκέδασης. Το 1948 μετακόμισε την επιχείρηση από την οδό Ερμού εδώ. Το Κοσμικό Κέντρον Αντωνάκης είναι ένας ιστορικός χώρος, ένα πολιτιστικό διαμάντι στη καρδιά της Παλιάς Λευκωσίας το οποίο προσφέρει πολιτισμό εδώ και 88 χρόνια. Η επιχείρηση γενικά υπάρχει από το 1936 είναι το πιο παλιό μαγαζί στην Κύπρο. Όλα τα μπουκάλια που βρίσκονται πάνω από το τζάκι μεταφέρθηκαν από την οδό Ερμού. Το πιο παλιό μπουκάλι είναι μέσα στην βιτρίνα είναι από το 1893 με σφραγίδα. Είναι ανοιχτό και έχει μείνει λίγο ποτό. Έχουμε επίσης μπουκάλια από το 1900, 1910 και το 1915 γι΄αυτό τον λόγο το μαγαζί ήταν γνωστό και ως "Η αίθουσα των 5.000 μπουκαλιών".

Το 1948 λοιπόν η επιχείρηση λειτούργησε εδώ. Με χοροεσπερίδες και φαγητό.  Οι πελάτες ήταν ως επί το πλείστον οικογένειες. Εδώ έρχονταν ορχήστρες από Ελλάδα και Κύπρο. Στο υπόγειο είχε ανοίξει ένα jazz club και από το 1950-1956 είχε ενοικιάσει και στην Κερύνεια το κέντρο Ζέφυρος. Ο ιδιοκτήτης του Ζέφυρου ήταν συμμαθητής του πατέρα μου. Ο κύριος Γώγος Παρασκευαΐδης. Όταν είχαν τελειώσει το Παγκύπριο γυμνάσιο του πρότεινε ο κύριος  Παρασκευαΐδης να συνεργαστούν και να αναλάβουν εργοληπτικές εργασίες μαζί. Ο πατέρας μου δεν δέχτηκε, δεν το ενδιέφερε ο εν λόγω τομέας. Στην πορεία όμως τελικά συνεργάστηκαν αφού ο πατέρας μου ενοικίασε από αυτόν τον Ζέφυρο. Το μαγαζί ήταν στην παραλία της Κερύνειας, πάνω στην θάλασσα, το οποίο σταμάτησε να το λειτουργεί το 1956 λόγω του αγώνα της ΕΟΚΑ. Τότε εφαρμόστηκε και η απαγόρευση της κυκλοφορίας οπότε ήταν γενικά δύσκολη η κατάσταση. Έτσι έμεινε μόνο με το Antonaki's Bar & Restaurant , το οποίο σταμάτησε και αυτό να λειτουργεί κατά την περίοδο της ΕΟΚΑ. Στο μεταξύ παντρεύτηκε την μητέρα μου η οποία ήταν αρμένισα που γεννηθηκε στην Παλιά Κοκκινιά στον Πειραιά. Οι γονείς της ήταν πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, πρώτα πήγαν στον Πειραιά και μετά ήρθαν στην Κύπρο. Όταν παντρεύτηκαν συνέχισαν μαζί το μαγαζί. Σέρβιραν πολύ καλό φαγητό, κάνανε διάφορες εκδηλώσεις και parties με ζωντανή μουσική. Το 1963 έγιναν οι δικοινοτικές ταραχές οπότε το μαγαζί έκλεισε ξανά και άνοιξε ξανά το 1969 και συνέχισε μέχρι το 1974 όπου πάλι έκλεισε λόγω της τουρκικής εισβολής.

Κατά την διάρκεια της εισβολής είχαμε φιλοξενήσει την γειτονιά στο υπόγειο και οι στρατιώτες της περιοχής πρωί, μεσημέρι, βράδυ έτρωγαν εδώ. Μας έφερναν τις προμήθειες και ο πατέρας μου με βοηθό κάποιον στρατιώτη ετοίμαζαν το φαγητό. Μετά το 74 που σταμάτησαν οι εχθροπραξίες και σταθεροποιήθηκε η κατάσταση το μαγαζί άνοιξε πάλι δειλά-δειλά.  Ο κόσμος δεν πολυέβγαινε εντούτοις οι γονείς μου συνέχισαν κανονικά διότι αγαπούσαν πολύ την επιχείρηση. Τους είχαν προτείνει πολλές φορές να φύγουν διότι δεν έβγαινε κανείς τότε στην παλιά Λευκωσία. Αυτοί επέμεναν.

 Γεννήθηκα εδώ, από πάνω ακριβώς είναι το σπίτι μου.  Για εμένα είναι ένα πάθος αυτή η δουλειά.Τις πιο πολλές ώρες μου τις περνάω στο μαγαζί από όταν ήμουν μικρή. Η διακόσμηση του διαμορφώνει έναν ξεχωριστό χαρακτήρα,  δεν μοιάζει με κανένα άλλο, είναι λες και μπαίνεις σε μηχανή του χρόνου. Σε πάει πίσω στην δεκαετία του 40. Κάνω ανακαινίσεις προκειμένου να το συντηρήσω αλλά στην διακόσμηση δεν αλλάζω τίποτα. Οι καρέκλες είναι πάνω από 70 χρονών, τα μάρμαρα επίσης μετράνε πολλά χρόνια ζωής.

Εγώ το ανέλαβα το 1980! Τελείωσα το σχολείο Φανερωμένης, μετά πήγα στην σχολή καλογραιών και στη συνέχεια σπούδασα διοίκηση επιχειρήσεων. Το 1980 σπούδαζα, ενώ παράλληλα άρχισα να το δουλεύω και εγώ παρέα με τους γονείς μου.

Δεν έχω νιώσει ποτέ δεσμευμένη, το μαγαζί είναι έρωτας προηγείται από οτιδήποτε άλλο στην ζωή μου. Μου αφήνει ελεύθερο χρόνο διότι δεν δουλεύουμε κάθε βράδυ όπως παλιά. Κάνω επιλογές, κάποια βράδια έχουμε ζωντανή μουσική, έχουμε μουσικά σχήματα από Κύπρο, Ελλάδα μέχρι και από την Αργεντινή έχουμε φέρει 11μελές συγκρότημα και από την Αμερική Jazz. Επίσης φιλοξενούμε μουσικοθεατρικές παραστάσεις και παράλληλα κάνουμε και ιδιωτικά πάρτι με φαγητό. Ανάλογα με την εκδήλωση διαμορφώνεται και ο χώρος. 

Τώρα ετοιμαζόμαστε για το αποκριάτικο μας πάρτι που θα γίνει στις 9 Μαρτίου. Εντωμεταξύ μεσολαβούν μουσικοθεατρικές παραστάσεις με την Μάρα Κωνσταντίνου και τον Σάββα Σάββα,  ενώ 22 και 23 Μαρτίου θα έχουμε έναν κύπριο ερμηνευτή που διαπρέπει στην Ελλάδα, τον Γιάννη Διονυσίου. Είχε ξαναέρθει την προηγούμενη χρονιά 4 φορές και τον αγαπάει ιδιαίτερα ο κόσμος.

Από φαγητά σερβίρουμε αρμένικο λαχματζούν συνταγή της μητέρας μου το οποίο πλέον το φτιάχνω εγώ. Platters με τυριά και χοιρομέρι, σάντουιτς και wraps. Όταν έχουμε όμως φαγητό κανονικά, συνεργαζόμαστε με catering.

Το υπόγειο είναι πλέον θέατρο και αυτό το διάστημα ανακαινίζεται.

Εδώ έχουν έρθει αρκετά σημαντικές προσωπικότητες, σχεδόν όλοι οι πρόεδροι της δημοκρατίας του προηγούμενου αιώνα. Τώρα συχνάζουν οικογένειες  που είναι η τέταρτη γενιά. Είναι όμορφο να ξέρεις ότι βρίσκεσαι σε ένα χώρο που μπορεί να ερχόταν η γιαγιά και ο παππούς για διασκέδαση.

Για εμένα αυτή η δουλειά είναι η αγάπη μου, αυτό τον χώρο τον λατρεύω. Τώρα μιλάμε και εγώ παράλληλα σκέφτομαι τον προγραμματισμό της χρονιάς. Για να κρατηθεί τόσα χρόνια αυτή η επιχείρηση έχει πέσει σκληρή δουλειά και υπάρχει αστείρευτη αγάπη.

Το Κοσμικό Κέντρον Αντωνάκης θα το βρείτε στην Παλιά Λευκωσία Γερμανού Πατρών 18 και Βασίλειου Βουλγαροκτόνου Τηλ.  22 664697

Φωτογράφιση: Ντέμης Σιρανίδης

Οι παλιές φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο της Ξένιας Αγρότου.